Ayasofya Tablosunun Özellikleri
Ayasofya Tablosu , Ayasofya’nın Dini ve mimari önemini yansıtırken, aynı zamanda Batı’daki oryantalizmin bir parçası olarak Osmanlı İmparatorluğu’na duyulan ilgi ve merakı da beslemiştir. Fossati’nin Ayasofya resimleri, yapının sadece mimari özelliklerini değil, aynı zamanda İstanbul’un kültürel ve dini atmosferini de Batı dünyasına tanıtmıştır.
Ayasofya Camii Tablosunun İlham Kaynağı
Bu tablo, Ayasofya’nın iç mekanın huşu verici atmosferini ve tarihi dokusunu yakalamak için özenle hazırlanmıştır. Fossati’nin Ayasofya Tablosu ve diğer Çalışmaları, o dönemde mimari restorasyonun yanı sıra belgeleme amaçlı görsel kayıtlar oluşturmak için yapılmıştır.
Ayasofya Tablosunun İçeriği
Fossati'nin bu tablosunda , Ayasofya'nın devasa kubbesi, sütunlar, mihrap ve pencereler büyük bir titizlikle ve detaylı bir şekilde resmedilmiştir.
Ayasofya İç Mekan Tablosunun Stili
Ayasofya Tablosunda kullanılan stil, döneme ait mimari belgeleme teknikleriyle uyumlu olup, gerçeğe en yakın tasvirlerle detaylı iç mekan sunumu yapılmıştır.
Gespare Fossatinin Hayatı
Gaspare Trajano Fossati, Tanzimat devrinde geldiği İstanbul’da yirmi yıl yaşamış ve başta Ayasofya’nın restorasyonu olmak üzere çok sayıda mimari proje gerçekleştirmiş olan İtalyan mimardır. Kardeşi mimar Giuseppe Fossati ile birlikte çalışmıştır. İki mimar, “Fossati Kardeşler” olarak anılır. Gaspare Trajano Fossati kardeşlerden büyüğü ve daha fazla tanınmış olanıdır. Rusya, Fossati kardeşleri elçilik binası yapmak üzere Osmanlı’ya göndermiştir. Elçilik binasının Osmanlı ileri gelenleri tarafından çok beğenilmesi üzerine, İstanbul’da çok sayıda anıtsal proje siparişi almıştır. Bunlar arasında Hollanda Elçiliği binası, Baltalimanı Sahil Sarayı, Sultanahmet’teki Darülfünun binası ve Mekteb-i Sanayi, Telgrafhane-i Amire, Beyoğlu’nda Nahum Tiyatrosu, Beyazıt’ta Mustafa Reşid Paşa Türbesi sayılabilir. Ayrıca İran Devleti için Cağaloğlu semtinde bugün de aynı maksatla kullanılan elçilik sarayını inşa etmiştir.
Ayasofya Tablosunun Yapıldığı Dönem
1847’de Abdülmecid tarafından Ayasofya Camii’nin restorasyonu ile görevlendirilmiştir. Yaşamı boyunca en önemli uygulaması olarak sözünü ettiği bu restorasyon sırasında hazırladığı resimlerden 25’ini Abdülmecid’in desteği ile büyük ölçülerde bir albüm halinde Londra’da “Ayasofia Constantinople, As Recently Restored by Order of H.M. The Sultan Abdulmedjid” adıyla litografi albümü olarak basılmıştır. Bu eser de o albümde yer alan gravürlerden biridir. Fossati aynı zamanda Ayasofya restorasyonu sırasında Hünkar Girişi cephe düzenlemesi, Hünkar Mahfili, Kasr-ı Hümayun ve Ayasofya Muvakkithanesi gibi ekler de yapmıştır. Fossati kardeşler, yapmış olduğu eserler ile İstanbul’un silüetini değiştirmiş, geleneksel mimariye yenilik getirmişlerdir.